Een vriendelijke groet in het voorbijgaan, een praatje bij de lokale supermarkt of een buurvrouw die even langs komt om te vragen of alles goed gaat: dorpsgenoten kunnen al met een klein gebaar het leven van een oudere veraangenamen.
Zeker nu steeds meer ouderen tot op hoge leeftijd zelfstandig wonen, worden deze kleine gebaren steeds belangrijker. Dit zit in de dorpen wel goed, zou je denken. Dorpen hebben immers de reputatie een zorgzame woonomgeving te bieden. Maar is er in dorpen nog wel sprake van het zogeheten sociale vangnet?
Onderzoek Nederlandse dorpen
Onlangs publiceerde het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) een onderzoeksrapport waarin Lotte Vermeij dieper in gaat op de vraag hoe belangrijk de hulp van dorpsbewoners is voor ouderen. De resultaten van het onderzoek hebben een divers beeld opgeleverd waarin zowel de ouderen als de dorpsbewoners gehoord zijn.
Opvallende resultaten zijn dat fysiek kwetsbare of beperkte ouderen relatief veel hulp krijgen aangeboden. Ruim 20% van de respondenten geeft echter nog aan geen dorpsgenoten te hebben, waar ze een beroep op kunnen doen. Bovendien blijkt uit het onderzoek dat ouderen met het vorderen van de leeftijd het idee hebben dat ze minder mensen om hulp kunnen vragen. Hierdoor wordt deze groep een stuk kwetsbaarder.
In Friesland
Voorgenoemde resultaten zijn afkomstig uit een landelijk onderzoek. Maar hoe is het gesteld met het sociale vangnet in de Friese dorpen? Uit onderzoek van het FSP blijkt dat 50% van de 65-plussers, de buren wekelijks ontmoet. Bovendien geeft 75% van alle respondenten, woonachtig in een dorp, aan betrokken te zijn bij de buurt en op de hoogte te zijn van wat er speelt in hun buurt. Het sociale vangnet blijkt in de Friese dorpen belangrijker dan in de Friese steden, want in de Friese steden geeft maar 65% aan betrokken te zijn bij de buurt.
Uit zowel het onderzoek van het SCP als het onderzoek van het FSP blijkt dat ‘het sociale vangnet’ in de dorpen nog steeds bestaat. Meer dan in de steden zorgen dorpsbewoners er voor dat ze betrokken blijven bij hun buurt door plaats te nemen in de buurtvereniging of het plaatselijk kerkbelang. Ook ontstaan er steeds meer initiatieven binnen de dorpen waarbij ouderen in contact worden gebracht met elkaar of omwonenden. Friese dorpsbewoners investeren dus in het sociale vangnet.
Benieuwd naar het onderzoek van het SCP? Neem dan een kijkje op deze website.
Nieuwsgierig geworden naar de resultaten van het onderzoek van FSP? Bekijk dan deze website.
