De F-35 straaljager maakt veel meer lawaai dan zijn voorganger de F-16. Wat doet dat nieuwe vliegtuiggeluid met mensen en hun leefomgeving? De FryslânDOK ‘F-35 – wat hangt ons boven het hoofd?’ is te zien op 19 juni bij NPO2 en op 20 juni bij Omrop Fryslân.
In 2013 nam Nederland het besluit om 37 Joint Strike Fighters aan te schaffen. Twee jaar geleden kwamen de eerste nieuwe straaljagers naar de vliegbasis Leeuwarden. Sinds die JSF, of de F-35 zoals hij nu genoemd wordt, in gebruik is genomen, neemt het aantal klachten over geluidsoverlast toe. Dat de F-35 een veel harder geluid produceert dan de F-16 wordt ook door het Ministerie van Defensie erkend. Maar hoe hard is hard, en hoe ervaren de omwonenden dat?
Gezondheid
Decibels zeggen echter niets over de perceptie van het geluid. Naar het effect van het geluid op mensen, hun leefomgeving en hun gezondheid wordt nog geen onderzoek gedaan. Er is dus een tweedeling tussen het overheidsbeleid gebaseerd op geluidsniveaus en de persoonlijke beleving, die verder gaat dan alleen de directe omgeving van de vliegbasis. Met de luidere F-35 en in de toekomst het oefengebied boven heel Noord-Nederland is het interessant te weten hoe het geluid in dorpen verderop ervaren wordt.
Voor FryslânDOK onderzoekt programmamaker Johanna Brinkman wat het effect is van het straaljagergeluid op mensen. Aan het woord komen geluidsonderzoeker van de Rijksuniversiteit Groningen Tjeerd Andringa, huisarts Foekje Kalsbeek uit Stiens en mensen die wonen in de omgeving van de vliegbasis.
FryslânDOK ‘F-35: Wat hangt ons boven het hoofd?’
Zaterdag 19 juni NPO2 15.30 uur (herhaling 20 juni 13.10 uur)
Zondag 20 juni Omrop Fryslân 17.00 uur (herhaling ieder uur)