Mei editie 2018

De herhalingen van De Kameleonfilms op televisie trekken ieder jaar honderdduizenden kijkers en bij iedere herhaling loopt de mailbox van regisseur Steven de Jong vol met vragen naar een vervolg. In opdracht van NPO3 en omroepcombinatie kro/ncrv maakte hij een tv serie rond de tweeling Hielke en Sietse Klinkhamer. De serie bestaat uit maar liefst twaalf afleveringen en werd mede nu gemaakt, omdat Leeuwarden-Fryslân culturele hoofdstad van Europa is, maar een samenwerking kwam niet van de grond.

Foto: Lizanne Beenen

'Doe de groeten aan de grutto', allitereert mijn partner snedig voordat ik in de auto stap, met de fiets achterop in het rek, voor een rondje door het vogelrijk van It Fryske Gea in de zuidwest-hoek van Fryslân. Wat vroeger een vanzelfsprekendheid was, je struiKelde zowat over de grutto's, kieviten en scholeksters, is dat tegenwoordig allang niet meer. Sterker nog, de dag nadert dat de grutto een zeldzame verschijning is. De soort balanceert op het randje.

Foto: Hans Pietersma

Lemmer stond eeuwenlang bekend om de haar vishandel in Nederland. De bekende 'Lemster Bokkens' dienden als handelsartikel. Geruime tijd draaide alles in Lemmer om de visserij. Honderden mensen verdienden hier hun brood mee. De penetrante doch kenmerkende geur van visrokerij, viszouterij en nettentaanderijen hing beschermd in de vissersplaats Lemmer. Tot de bouw van de Afsluitdijk.

Sprintwedstrijden op de Fluezen, hardzeilen op de Snitser Mar, luikkleden die met schalklatten en keggen zijn bevestigd, en een kleurstelling - groen, bruin, crème- die al tweehonderd jaar niet in gewijzigd. Is er een Friese Watersport die Meer tot de verbeelding spreekt dan het Skûtsjesilen? Het wedstrijdzeilen met kleine, smalle platbodems die werden gebouwd om turf, mest en andere lading over ondiepe vaarten tot bij de Friese boerderijen te brengen, is een traditie die teruggaat tot het begin van de negentiende eeuw, toen beroepsschippers in tijden van weinig werk een beetje extra geld probeerden te verdienen met hun tjalk.

Foto: Dieuwke van der Heide

Ten zuiden van Wolvega, op de grens van Overijssel en Fryslân, ligt het natuurgebied De Wieden, als onderdeel van nationaal park Weerribben-Wieden (gesticht in 1992). Aan onze kant van de grens sluit rottige Meente er Mooi bij aan, en zo vormt het samen een prachtige ecologische structuur. Het is een rijk gebied voor vogels en planten. We maken een vaartocht met een gids van natuurmonumenten en genieten met al onze zintuigen van dit indrukwekkende stuk natuur.

Nederland in de dagen voor en na de Duitse inval.

Honderden miljoenen euro’s aan overheidsgeld zijn er in de laatste halve eeuw gestoken in een lager waterpeil. Boeren kregen zo het ideale land. Maar deze droom heeft een keerzijde: het Friese veenweidegebied verdwijnt.

Foto: Bert de Jong

Op een grijze dag, midden in de lente, stappen wij de boerderijwinkel van de Pieter Peit’s Hoeve binnen. Een vleugje nostalgie komt ons tegemoet en de geur van de ambachtelijke roomboter neemt ons mee terug in de tijd. Dat het 2018 is, valt enkel af te zien aan die ene machine die Rinske bij hoge uitzondering gebruikt tijdens het boter maken.

Foto: Tom Coehoorn