Misschien heb je het wel eens iemand horen zeggen: ‘De Fryske taal is nauw verwant aan de Engelse taal’. Hoe zit dat eigenlijk? Wat is de verwantschap tussen het Fries en Engels?
Taalfamilie
Mirjam Günter behandelde de Fries-Engelse kwestie in haar promotieonderzoek. Zij legde uit dat het Engels en het Fries inderdaad aan elkaar verbonden zijn, doordat zij vallen onder dezelfde talenfamilie. Engels en Fries zijn beide West-Germaanse talen, evenals het Nederlands en Duits. Toch hebben de Friese en Engelse taal een speciale band.
Zo’n 2000 jaar geleden zouden er drie West-Germaanse taalgroepen in Noordwest-Europa zijn geweest. Deze taalgroepen zijn genoemd naar het gebied waar de talen gesproken werden. De groepen worden het Rijn-Wezer Germaans, Het Elbe Germaans en het Noordzee Germaans genoemd. Uit het Rijn-Wezer Germaans ontwikkelde het Nederlands zich. Het Duits ontstond uit het Elbe Germaans, en het huidige Fries en Engels uit het Noordzee Germaans. De Friese en Engelse taal hebben zo binnen die groep een soortgelijke (fonetische) taalontwikkelingen doorgemaakt, die de andere taalgroepen niet doormaakten.
Oudengels & Oudfries
De verwantschap tussen de twee talen was eigenlijk alleen in het verleden sterk. We hebben het hier over de Middeleeuwse voorlopers van het Fries en het Engels: Oudfries en Oudengels. De volkeren rond het Noordzee-gebied (waaronder de Friezen) hadden hun taal meegebracht naar Engeland rond de 5e eeuw toen de Grote Volksverhuizing plaatsvond. Een aantal eeuwen later moeten Oudfries en het Oudengels dan ook nog erg op elkaar geleken hebben. Er gaan verhalen rond dat Friese en Engelse stammen rond 1100 elkaar konden verstaan. Mirjam Günter benoemt in haar blog een leuk rijmpje dat daaruit ontstond: “Bûter, brea en griene tsiis is goed Ingelsk én goed Frysk”.
Overeenkomsten
Het Fries dat we nu kennen stamt uit de 18e eeuw en is heel anders dan het Oudfries van de Middeleeuwen. Het is erg beïnvloed door het Nederlands. Toch zien we vandaag de dag nog steeds sporen terug vanuit de tijd dat de verwantschap sterk was tussen het Fries en het Engels. Kijk maar eens naar onderstaande tabel.
| Fries | Engels |
| tsiis | cheese |
| ús | us |
| kaai | key |
| doar | door |
| efter | after |
| jier | year |
| swiet | sweet |
| dei | day |
| skiep | sheep |
| read | red |
| grien | green |
| brea | bread |
Mocht jij zelf nog Friese woorden weten die sterke gelijkenissen vertonen met de Engelse variant, laat het dan zeker aan ons weten!
Reacties